معرفی انواع ژنراتور برق بر اساس نوع سوخت آنها تعریف میشود. هر یک از ژنراتورهای صنعتی بسته به سوختی که برای تولید برق از آن استفاده میکنند قدرتهای متفاوتی دارند. در این مقاله قصد داریم تا به بررسی انواع ژنراتور برق بپردازیم:
آنچه خواهید خواند
ژنراتور با موتور بنزینی
از بین تمام گزینههای موجود در لیست ژنراتورهای صنعتی، ژنراتورهای بنزینی از جمله رایجترین ژنراتورهای برق هستند، در درجه اول به دلیل اینکه بنزین به راحتی در دسترس است و دلیل دوم اینکه این ژنراتورها در مقایسه با سایرین کم هزینه هستند. با این حال، مشکلی که ممکن است وجود داشته باشد این است که بنزین معمولاً در هنگام قطع برق در دسترس نیست، زیرا برای پمپاژ به برق نیاز دارد. ژنراتورهای بنزینی در اندازههای کوچک و قابل حمل موجود هستند، اما سوخت بسیار قابل اشتعالی دارند. ژنراتورهای بنزینی تولید گازهای گلخانه ای نسبتاً بالایی داشته و به طور معمول به اندازه سایر مدلها دوام نداشته و در دماهای سرد، شروع به کار سختی دارد.
انواع ژنراتور برق براساس سوخت مصرفی
در ادامه به معرفی انواع ژنراتور برق در بازار به همراه معرفی و بررسی ویژگیهای آنان خواهیم پرداخت.
بیو دیزل
سوخت بیو دیزل، ترکیبی از دیزل و منبع بیولوژیکی دیگری مانند روغن نباتی یا چربی حیوانات است. جوانب مثبت و منفی بیو دیزل شبیه به سوختهای دیزل معمولی بوده و تنها فواید زیست محیطی آن بیشتر است. ژنراتور بیو دیزل از منابع انرژی تجدید ناپذیر و سوختهای فسیلی استفاده میکند و ضایعات کمتری میسوزاند. این باعث میشود در مقایسه با دیزل معمولی گزینهای سازگارتر با محیط زیست باشد. تمام سوختهای دیزل نسبت به سایر مایعات و گازهای موجود در این لیست قابل اشتعال هستند . این موتورها پر سر و صدا هستند. از آنجا که مخلوط دیزل به روغن باید با نسبت 80:20 نگه داشته شود، کار با آن دشوارتر تلقی میشود.
دیزل امولسیون
مولد برق امولسیون شده مخلوطی از سوخت دیزل و آب است که با یک مخلوط کننده ترکیب میشود. این نوع ژنراتور جوانب مثبت و منفی سوختهای دیزل و بیودیزل را به اشتراک میگذارد. مانند ژنراتورهای بیو دیزل، دیزل امولسیون شده نیز میزان تولید گازهای گلخانهای کمتری از دیزل معمولی داشته و سوختهای فسیلی کمتری نیز مصرف میکند. ماندگاری آن دو سال یا کمتر است و حفظ نسبت مناسب آب به دیزل به ویژه در محیطهای کاری پرحرارت چالش برانگیز است.
گاز پروپان (بخار و مایع)
پروپان از ماندگاری بیشتری نسبت به بنزین یا سوختهای دیزل برخوردار است و به مراتب تمیزتر میسوزد. به راحتی در هر مقدار ذخیره میشود و حتی در حین قطع برق نیز به سادگی در دسترس است. پروپان میزان تولید گازهای گلخانهای نسبتاً کمی داشته و برخلاف ژنراتورهای برق مشکلی با انباشت رطوبت ندارد. ژنراتور پروپان معمولاً مقرون به صرفه است و مدت زمان طولانی کارایی دارد. پروپان همچنین به راحتی در دمای سرد شروع به کار کرده و عملکرد خوبی را ارائه میدهد.
در ظرف مخزن، پروپان تحت فشار نگه داشته میشود و بسیار قابل اشتعال و حتی قابل انفجار است. این مولدهای برق سیستمهای سوخت پیچیدهتری داشته، بنابراین در معرض خرابیهای متداولتری هستند. هزینههای نصب آنها نیز بالاتر است، زیرا یک تکنسین واجد شرایط باید خطوط گاز را نصب کند.
گاز طبیعی
گاز طبیعی تقریباً در هر محلی موجود است، از آنجایی که خطوط گاز طبیعی به محل کار منتهی میشوند، این ژنراتورها هرگز بدون سوخت نمانده و یا نیاز به سوختگیری مجدد ندارند، درنتیجه قابل حمل نیستند. ژنراتورهای گاز طبیعی با تولید زبالههای بسیار کمی، تمیز میسوزند و حتی در صورت عدم وجود منبع تغذیه، گاز به راحتی در دسترس است. این واحدها در مقایسه با سایر گزینهها مقرون به صرفه هستند. همچنین گاز طبیعی در شرایط سرد نیز به راحتی شروع به کار میکند و نسبتاً بی سر و صدا جریان دارد.
مضرات ژنراتورهای گاز طبیعی شامل هزینههای بالاتر نصب، به دلیل اداره خطوط گاز است. این ژنراتورها به طور معمول به اندازه ژنراتورهای برقی دوام ندارند و اگر خطوط بنزین خراب شود میتواند منجر به نشت خطرناکی شود. مانند پروپان، هنگام کار با یک تولیدکننده گاز طبیعی مشکلی با “انباشت رطوبت” نخواهید داشت.
ژنراتور هیدروژن
از دهه 1800، کمپانیها بر روی تولید ژنراتورهایی کار میکنند که میتواند از هیدروژن نیرو تولید کند. هیدروژن بسیار زیاد بوده(به ویژه از منابع آب)، غیر سمی، تمیز و ارزان است و انرژی بیشتری را نسبت به هر منبع سوخت دیگری تولید میکند. اگرچه دسترسی به این نوع سوخت نسبت به برخی از ژنراتورهای دیگر آسان نیست، اما ژنراتورهای هیدروژن برای بسیاری از محیطها از جمله آزمایشگاهها، قابل حمل و مفید هستند. در صورت مجهز بودن به مشخصات ایمنی مناسب، ژنراتورهای هیدروژن نیز ایمن و قابل حمل هستند.
انواع ژنراتور برق از نظر ظرفیت و توان
بهطور مشخص، ژنراتورها بهطور مستقیم با توان خروجیشان، میزان جریان الکتریکی تولیدی را تعیین میکنند. همچنین، واضح است که نیازهای برقرسانی برای تجهیزات در محیطهای خانگی و صنعتی متفاوت است. لذا، قیمت ژنراتور بر اساس قدرت و ظرفیت نامی آن متفاوت بوده و انتخاب بهترین ژنراتور باید متناسب با نیازهای مصرفی و نوع کاربرد شما انجام شود:
ژنراتور خانگی
این گروه شامل دستگاههای اضطراری با توان بین ۵ تا ۵۰ کیلوولت آمپر است که به منظور فراهم کردن برق در مواقع قطع شبکه طراحیشدهاند. برخی از انواع این ژنراتورها قابلیت کارکرد دائم با محدودیت زمانی را در ویلاها، مشاغل کوچک و فضاهای باز دارند و میتوانند نیازهای برق شما را تأمین کنند.
ژنراتور صنعتی
دستهای از ژنراتورها که توان آنها حدود ۵۰ تا ۲۵۰۰ کیلوولت آمپر است، در انواع مختلفی از مکانها نظیر ساختمانهای تجاری، مسکونی، هتلها، بیمارستانها و کارخانهها به کار گرفته میشوند. این ژنراتورها که معمولاً از نوع نیمه سنگین و سنگین هستند، برای کارکرد مستمر طراحی شدهاند. همچنین، نوع خاصی از این دستگاهها که بهویژه برای استخراج ارز دیجیتال کاربرد دارد، تحت عنوان ژنراتورهای ماینر شناخته میشوند.
ژنراتور نیروگاهی
این دستگاهها که به نام ژنراتورهای پرایم یا اصلی معروف هستند، وظیفه تأمین برق اصلی برای واحدهای بزرگ را بر عهده دارند. توان آنها معمولاً در محدوده ۲۵۰۰ تا ۷۰۰۰ کاوا قرار دارد و برق مورد نیاز مکانهایی مانند معادن و صنایع فلزی را تأمین میکنند.
انواع ژنراتور براساس نوع عملکرد
دستگاههای تولید برق بر اساس نوع عملکرد، مدت زمان استفاده و طراحی برای کاربردهای مختلف به سه گروه زیر تقسیم میشوند:
ژنراتور دائمی
این نوع ژنراتورها به نام ژنراتورهای دائم کار یا کانتینیوز شناخته میشوند و مخصوص مصارفی هستند که به برق دائم نیاز دارند. این دستگاهها برای کاربردهایی که نیاز به تامین انرژی بهطور پیوسته و برای مدت نامحدود با بار ثابت 100 درصد در طول سال وجود دارد، مناسب هستند. اغلب این ژنراتورها در مواقعی به کار میروند که شبکه برق عمومی در دسترس نیست.
ژنراتور پرایم
ژنراتورهای پرایم، به عنوان منبع اصلی تامین برق برای مجموعههایی عمل میکنند. این دستگاهها معمولاً برای کار در مواقعت خاص مانند معادن به کار میروند و امکان کارکرد بیش از هشت ساعت در روز را دارند که یکی از ویژگیهای بارز آنها به حساب میآید. در زمان استفاده از توان پرایم، بهتر است در ده ساعت اول کارکرد ژنراتور، بار مصرفی به بیش از 60 درصد توان آن نرسد. این مرحله که به عنوان آببندی ژنراتور شناخته میشود، اهمیت دارد. همچنین در این دوره اولیه، مصرف روغن موتور بیشتر از حد معمول خواهد بود و باید بهصورت مرتب سطح روغن بررسی شود.
ژنراتور اضطراری
این نوع ژنراتورها به نامهای مختلفی نظیر آماده به کار، استندبای یا پشتیبان نیز شناخته میشوند و در زمانهایی که شبکه برق اصلی وجود دارد، به عنوان منبع برق اضطراری با مدت کارکرد کوتاه مورد استفاده قرار میگیرند. معمولاً این ژنراتورها از نظر سایز کوچکتر از ژنراتورهای پرایم و دائمی هستند.
ژنراتورهای سنکرون
ژنراتور سنکرون یک دستگاه الکتریکی است که قدرت مکانیکی را از یک حرکت دهنده اصلی به ولتاژ و فرکانس خاص تبدیل میکند. موتور ژنراتور سنکرون همیشه با سرعت ثابت یا سرعت سنکرون کار میکند.
ژنراتور سنکرون بر اساس قوانین فارادی القاء الکترومغناطیسی کار میکند. القای الکترومغناطیسی بیان میکند که اگر در میدان مغناطیسی یکنواخت بچرخد، نیروی الکتریکی ناشی از چرخش آرماتور القا میشود.
قطعات ژنراتور برق
تابلو مولد برق، تابلویی است که کنترل بسیاری از فعالیتهای ژنراتور از قبیل، خاموش و روشن کردن ژنراتور، کنترل دمای آب و فشار روغن، کنترل میزان سوخت و ولتاژ، فرکانس و جریان خروجی ژنراتور را بر عهده دارد. این تابلوها در دو نوع اتوماتیک و دستی در دسترس هستند. معمولا مدل دستی این نوع تابلوها در هر ژنراتوری موجود است.
مهمترین نکته در هنگام انتخاب ژنراتور، نوع محیطی است که تجهیزات در آن قرار میگیرند. تعادل مورد نیاز بودجه را با عوامل ایمنی، نیاز به قابلیت حمل، دمای شرایط کار و چگونگی سوخت گیری مجدد در هنگام کمبود منابع آسان کنید.
مهمترین نکته در هنگام انتخاب ژنراتور، نوع محیطی است که تجهیزات در آن قرار میگیرند. تعادل مورد نیاز بودجه را با عواملی از قبیل ایمنی، نیاز به قابلیت حمل، دمای شرایط کار و چگونگی سوخت گیری مجدد در هنگام کمبود منابع، را در هنگام انتخاب ژنراتور خود در نظر بگیرید.