دستورالعمل‌ها و نکاتی وجود دارند که توسط تولید کنندگان دیزل ژنراتورها ارائه شده و در دوره سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور مورد استفاده قرار می‌گیرند. همه موتورها با کاربردهای مختلف نیاز به سرویس دوره‌ای و اصول نگهداری مناسب دارند. در این مقاله درباره اهمیت و انواع سرویس دوره‌ای صحبت میکنیم.
آنچه خواهید خواند
اهمیت انجام اقدامات مناسب در خصوص سرویس و نگهداری ژنراتورها
نحوه نگهداری و تعمیر ژنراتورها به دلیل نقش حیاتی این تجهیزات در تامین برق اضطراری، بسیار مهم است و این امر باید به صورت منظم و برنامه ریزی شده توسط افراد حرفه‌ای و متخصص انجام گیرد. نتیجه این کار اطمینان از تولید پایدار و با کیفیت انرژی الکتریکی در زمان عملکرد دیزل ژنراتور خواهد بود.
یکی از کارآمدترین راه‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح ژنراتورها، پیروی از دستورالعمل‌های نگهداری ارائه شده توسط تولیدکنندگان این تجهیزات و تدوین یک برنامه منظم به عنوان دوره سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور است.
ژنراتورها باید به صورت منظم و در فواصل زمانی مشخص، مورد بررسی قرار گرفته و سرویس شوند. عدم رعایت دوره سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور می‌تواند منجر به وقوع خرابی‌ها و آسیب‌های غیرمنتظره و هزینه‌های بالای تعمیرات شود.
انواع دوره‌های سرویس دیزل ژنراتور
با بکارگیری یک برنامه جامع و دقیق برای تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها که بر اساس شرایط عملیاتی و محیطی ژنراتور ایجاد شده است، می‌توان از عملکرد مداوم و بدون وقفه دستگاه و طول عمر آن اطمینان حاصل کرد. در ادامه به معرفی انواع دوره سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور می‌پردازیم.
سرویس روزانه دیزل ژنراتور
بازبینی روزانه دیزل ژنراتور، شامل موارد زیر میباشد:
- بررسی عملکرد صحیح فن و سیستم خنک کننده و اطمینان از نبود هرگونه نشتی و خرابی در این سیستم
- بررسی و بازبینی کشش تسمه پروانه و اطمینان از عدم وجود هرگونه ترک در آن
- بررسی تسمه دینام و وضعیت سلامت آن
- اطمینان از وضعیت فیلتر هوا و تمیزی آن
- بازبینی باتری و سطح الکترولیت آن
- اطمینان از پاکیزگی اتاقک دیزل ژنراتور و بررسی عدم وجود هرگونه شیء اضافی یا مانع در مسیر ورود و خروج هوای ژنراتور
دوره هفتگی سرویس ژنراتور
دوره هفتگی سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور، شامل موارد زیر است:
- بررسی میزان آب رادیاتور و اطمینان از مناسب بودن سطح آن و عدم وجود هر گونه نشتی در این سیستم
- بررسی سلامت و عملکرد صحیح تجهیزات دوار
- بازبینی مسیرهای ورود و خروج هوا
- بررسی عملکرد مناسب فیلتر هوا
- بررسی وضعیت سطح روغن موتور و عدم وجود هرگونه مشکل یا نشتی در این بخش
- بررسی وضعیت فیلتر سوخت دیزل ژنراتور و تخلیه آب جمع شده در محفظه فیلتر جداکننده سوخت از آب
- بررسی ظاهری سیستم و اطمینان از عدم وجود هر گونه مشکل یا نشتی در ساختار دیزل ژنراتور
سرویس اولیه ژنراتور
اقدامات لازم در دوره سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور به ازای گذشت 150 ساعت از کارکرد اولیه سیستم:
- تعویض روغن و جایگزینی فیلترهای روغن با فیلترهای جدید
- تمیز کردن فیلتر هوا از هرگونه آلودگی و کثیفی
- تمیز کردن مخزن رادیاتور دیزل ژنراتور
- تعویض فیلتر سوخت و فیلتر جداکننده آب از سوخت
- بررسی مجرای ورود و خروج هوا و اطمینان از سلامت فیلترهای هوا
- بازبینی میزان آب باتری و پر کردن آن
سرویس دیزل ژنراتور در هر 250 ساعت
همچنین، در دوره سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور به ازای هر 250 ساعت کارکرد یا هر شش ماه یکبار، انجام اقدامات زیر ضروری است:
- تعویض روغن و فیلترهای روغن
- تعویض فیلتر هوا
- تعویض فیلتر آب دیزل ژنراتور
- تعویض فیلتر سوخت
- تعویض فیلتر جداکننده آب از سوخت
- بررسی صحت و سلامت مجرای فیلترهای هوای ورودی و خروجی
- بررسی میزان آب باتری دیزل ژنراتور و پر کردن مجدد آن
- بازبینی میزان لقی یا سفتی تسمه‌ها و تنظیم مناسب این بخش‌ها
سرویس ژنراتور در هر 1000 ساعت کارکرد
اقدامات مناسب در دوره سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور به ازای هر 1000 ساعت کارکرد، شامل موارد زیر است:
- تعویض تسمه‌ها
- بررسی و بازبینی صحت عملکرد سوپاپ‌ها
- فیلرگیری و تنظیم فاصله اجزای مختلف دیزل ژنراتور
- بررسی وضعیت اتصالات و سیم کشی موتور و اصلاح این اتصالات در صورت وجود هرگونه عیب و ایراد
- بازبینی وضعیت عملکرد توربوشارژر
سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور در هر 3000 ساعت
اقدامات ضروری در دوره سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور به ازای هر 3000 ساعت کارکرد، شامل موارد زیر است:
- تعویض و جایگزینی رگولاتور دمای آب
- تست و بررسی عملکرد انژکتورها
- بررسی پمپ سوخت و اطمینان از سلامت آن
- بازبینی و بررسی پمپ آب دیزل ژنراتور
مزایای سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور
تضمین عملکرد مطمئن
یکی از دلایل سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور، افزایش عملکرد صحیح و مطمئن ژنراتور برق میباشد. ژنراتورها، تجهیزات مهمی به حساب می‌آیند که در صنایع مختلف کاربرد بالایی دارند. ژنراتورها در زمان‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این رو، بایستی برای زمان‌های بحرانی آماده باشند. عدم سرویس و نگهداری منظم از ژنراتورها موجب بروز مشکلات جدی می‌شود.
افزایش دوام و عمر مفید
سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور بایستی به صورت منظم انجام شود تا دوام و عمر مفید ژنراتور افزایش یابد. سرویس منظم مانع از بروز مشکلات جدی و هزینه بر می‌گردد.
بهینه سازی مصرف سوخت
اگر دیزل ژنراتور به درستی سرویس گردد، عملکرد آن بهبود می‌یابد. به عبارتی، حفظ کارایی سوخت و بهبود کارایی دیزل ژنراتور در گرو سرویس منظم میباشد. با سرویس دوره‌ای و منظم دیزل ژنراتور، مصرف سوخت آن کاهش می‌یابد.
ایمنی
یکی دیگر از دلایل این کار، اطمینان از ایمنی ژنراتورها میباشد. ژنراتورها با انرژی برق در ارتباط هستند. از این رو، حفظ ایمنی آن‌ها اهمیت بالایی دارد. عدم نگهداری و سرویس دوره‌ای دیزل ژنراتور باعث بروز مشکلات جدی اعم از آتش سوزی، انفجار و صدمه به افراد (تکنسین سیستم) می‌گردد.
رعایت تضمین‌ها و ضمانت نامه‌ها
کمپانی‌های معتبر برای تولیدات خود، ضمانت نامه ارائه کرده‌اند. در ضمانت نامه‌ها، شرایط سرویس به صورت منظم ذکر شده است. مشتریان می‌توانند با رعایت تضمین‌ها و ضمانت نامه‌ها می‌توان از پشتیبانی فنی و قطعات یدکی ارائه شده توسط کمپانی بهره مند شد. برخی از صاحبان ژنراتور، گمان می‌کنند صرف مقدار کمی هزینه برای سرویس‌های دوره‌ای، اشتباه است! در حالی که با سرویس دوره‌ای، هزینه‌های عملیاتی به صورت قابل توجهی کاهش می‌یابند. نه تنها هزینه‌های عملیاتی کاهش می‌یابند، کارایی دیزل ژنراتور هم ارتقا پیدا می‌کند و خطرات مربوط به ژنراتور کاهش می‌یابند. از این رو، سرویس و نگهداری منظم ژنراتورها اهمیت بالایی دارند.
عوامل ایجاد مشکل در دیزل ژنراتورها
ژنراتورها باید به شکل بهینه و کارآمد فعالیت کنند تا توان مورد نیاز دستگاه‌ها در محیط‌های صنعتی را فراهم سازند. با این حال، عدم توجه به مواردی که در اینجا بررسی می‌شود، می‌تواند تولیدکنندگان و مدیران کارخانجات را در زمینه استفاده از این تجهیزات با چالش‌هایی مواجه کند:
عدم توجه به نگهداری و تعمیر دیزل ژنراتورها
یکی از دلایل اصلی خرابی در دیزل ژنراتورها،نداشتن برنامه‌ریزی دقیق و جامع برای تعمیر و نگهداری آن‌هاست. مانند سایر تجهیزات، دیزل ژنراتورها نیز نیاز به ارزیابی و بازرسی مداوم دارند و باید اقدامات پیشگیرانه به طور مرتب انجام شوند. یکی از موارد ضروری در برنامه نگهداری دیزل ژنراتورها، انجام آزمایش عملکردی سالانه بانک بار میباشد. این روش به کاهش تجمع رطوبت در دیزل ژنراتورها با سوزاندن سوخت، روغن و کربن سوزانده نشده در موتور و سیستم اگزوز کمک می‌کند. در صورت عدم توجه به این موضوع، ممکن است مشکلات ناگهانی و کاهش طول عمر تجهیزات به وجود آید.
انتخاب نادرست دیزل ژنراتور از نظر ابعاد و بارگذاری نامناسب
یک اشتباه رایج در صنعت، انتخاب دیزل ژنراتور با ابعاد نادرست است. استفاده از ژنراتوری که بار بسیار کمی را تأمین می‌کند، می‌تواند به آسیب‌های جدی و عملکرد ناکارآمد منجر شود. یکی از مشکلاتی که به دلیل بارگذاری نادرست به وجود می‌آید، تجمع رطوبت (wet stacking) است. این مشکل معمولاً زمانی پیش می‌آید که دیزل ژنراتور به اندازه کافی بار نمی‌کشد و دمای موتور به حدی نمی‌رسد که اتصالات انبساطی در سیستم اگزوز به درستی عمل کنند. بارگذاری بسیار سبک باعث می‌شود که سوخت دیزل به طور کامل نمی‌سوزد و رطوبت در موتور جمع می‌شود، همچنین سوخت مرطوب ممکن است از اگزوز نشت کند که این نیز می‌تواند خطراتی نظیر آتش‌سوزی را به دنبال داشته باشد.
تأمین سوخت مناسب
بسیاری از اپراتورها در هنگام کار به تأمین سوخت کافی برای دیزل ژنراتور توجهی ندارند. کمبود سوخت می‌تواند منجر به ورود هوا به سیستم سوخت و آسیب به اجزای آن شود.