شمع گرمکن دیزل به عنوان یک جزء کلیدی برای بهبود عملکرد موتور در شرایط سرد کاربرد دارد که با گرم کردن محفظه احتراق، احتراق سوخت دیزل را تسهیل می بخشد.
شمع گرمکن در موتور دیزل چیست؟
در برخی از موتورها، شمع گرمکن دیزل به عنوان یک جزء کلیدی برای بهبود عملکرد موتور در شرایط سرد آب و هوایی مورد استفاده قرار میگیرد. این شمع‌ها که به عنوان گرمکن الکتریکی کوچک در محفظه احتراق موتور نصب میشوند، با افزایش دمای محفظه، فرایند راه اندازی سیستم و احتراق سوخت را تسهیل بخشیده و به روشن شدن آسان موتور کمک می‌کنند.
کاربرد شمع گرمکن
زمانی که موتور دیزل سرد است، ممکن است دمای مناسب برای فشرده‌سازی هوا و احتراق سوخت وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی، شمع گرمکن دیزل فعال شده و با گرم کردن محفظه احتراق، شرایط لازم برای احتراق سوخت دیزل را مهیا می‌سازد. این فرآیند باعث میشود که موتور در هوای سرد به سرعت و بدون هیچ مشکلی روشن شود.
استفاده از شمع گرمکن در موتورهای دیزل بزرگ رایج نیست. این تجهیزات اغلب در موتورهای دیزل کوچک‌تر و کاربردهای سبک مورد استفاده قرار میگیرند. موتورهای دیزل بزرگ‌تر معمولاً به تجهیزات دیگری برای مدیریت و افزایش دما و بهبود فرآیند احتراق نیاز دارند.
انواع شمع گرمکن در موتورهای دیزل
همانطور که گفتیم، شمع گرمکن ها در موتورهای دیزل، به‌عنوان یک عنصر کلیدی برای تسهیل فرایند احتراق و بهبود عملکرد موتور در شرایط آب و هوایی نامناسب شناخته میشوند.
این شمع‌ها در انواع مختلفی تولید و مورد استفاده قرار میگیرند که تفاوت اصلی آنها در تعداد پلاتین‌های به‌کار رفته در ساختار آنها است. در ادامه به بررسی انواع مختلف شمع گرمکن دیزل بر اساس تعداد پلاتین می پردازیم:
- شمع گرمکن تک پلاتینه: این شمع‌ها جرقه را در یک جهت خاص تولید می‌کنند که این امر سبب شروع اشتعال از یه نقطه و انتقال تدریجی آن به سایر نقاط سوخت میشود.
- شمع گرمکن دیزل دو پلاتینه: این شمع‌ها دارای دو پلاتین هستند که جرقه را در دو نقطه مختلف ایجاد می‌کنند. جرقه‌زنی در دو نقطه باعث میشود که اشتعال به‌طور همزمان در دو بخش مختلف سوخت شروع شود، که این امر منجر به کاهش خام‌سوزی و افزایش راندمان احتراق میشود.
- شمع گرمکن چهار پلاتینه: جرقه‌زنی در چهار نقطه توسط این نوع شمع گرمکن ها به‌طور همزمان باعث میشود که اشتعال به‌صورت یکنواخت و سریع‌تر در تمام قسمت‌های سوخت انجام گیرد. این امر سبب افزایش کارایی و کاهش خام‌سوزی سوخت میشود.
در موتورهای دیزلی هم شمع به کار می‌رود؟
موتورهای دیزلی به دلیل نوع خاص ساختار و فرایند احتراق خود، نیازی به شمع برای جرقه‌زنی ندارند. در این موتورها، سوخت دیزل به عنوان منبع جرقه عمل کرده و فرایند احتراق را بدون نیاز به شمع انجام می‌دهد. در موتورهای دیزلی، هنگامی که پیستون حرکت می‌کند، هوای داخل سیلندر به شدت فشرده میشود.
این فشرده‌سازی باعث افزایش دمای هوا در داخل سیلندر میشود. در این مرحله، انژکتورها، سوخت دیزل را به داخل سیلندر تزریق می‌کنند. دمای بالای هوا در سیلندر باعث میشود که سوخت دیزل به‌سرعت گرم شده و انفجار رخ دهد. این فرآیند کاملاً بدون نیاز به شمع جرقه‌زنی انجام میگیرد.
اگر شمع گرمکن موتور خراب شود چه اتفاقی می‌افتد؟
شمع گرمکن دیزل نقش بسیار مهمی در شروع و عملکرد بهینه موتور در شرایط سرد ایفا می‌کند. اگر شمع گرمکن خراب شود، تأثیرات مخرب زیادی بر عملکرد موتور خواهد داشت. چرا که موتور دیزل در هوای نامناسب و سرد به سختی روشن میشود.
همچنین، در صورت خرابی شمع گرمکن دیزل، حتی اگر موتور روشن شود، عملکرد آن ضعیف خواهد بود و قطعات داخلی سیستم دچار سایش و استهلاک میشوند. چرا که عدم اشتعال صحیح سوخت باعث کاهش قدرت موتور و راندمان آن شده و منجر به خام سوزی سوخت و افزایش آلاینده‌های زیست‌محیطی میگردد.
اگر شمع ماشین بشکند چه اتفاقی می‌افتد؟ و عمر آنها چقدر است؟
خرابی یا شکستگی شمع گرمکن موتور می‌تواند پیامدهای جدی برای عملکرد و سلامت موتور به همراه داشته باشد. اگر شمع گرمکن دیزل دچار شکستگی شود، پلاتین‌های آن ممکن است داخل سیلندر بیفتند. این وضعیت می‌تواند منجر به ایجاد خراشیدگی و بروز آسیب در دیواره سیلندر و پیستون شده و در نهایت سبب کاهش عملکرد و کارایی موتور شود.
خرابی یا شکستگی شمع گرمکن دیزل می‌تواند باعث ایجاد پرش‌های سنگین در موتور شود. این پرش‌ها ناشی از احتراق ناهماهنگ سوخت و هوا در سیلندرها بوده و به ساختار سیستم آسیب می رساند. عمر مفید شمع گرمکن های موتور به طور معمول حدود یک سال است. در حالت کلی این مدت زمان بر اساس میانگین استفاده از سیستم تخمین زده میشود.